کارشناسیارشد (فوقلیسانس) دورهای از آموزش عالی است که پیشنیاز ورود به آن، داشتن مدرک کارشناسی است. گذراندن دوره کارشناسیارشد، برحسب رشته به دو طریق ناپیوسته و پیوسته امکانپذیر است. ورود به دانشگاه برای ادامه تحصیل در این مقطع در ایران نیازمند شرکت در آزمون کارشناسی ارشد است، البته دانشجویان استعداد درخشان برای ادامه تحصیل میتوانند کارشناسیارشد بدون کنکور شرکت کنند که در صورت صلاح دید دانشگاه بدون آزمون وارد این مقطع میشوند.
دوره دوساله بعد از کارشناسی است و پذیرش دانشجو برای این دوره از طریق آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی انجام میشود. پذیرفتهشدگان برحسب رشته با گذراندن ۲۸ تا ۳۲ و ۳۸ واحد درسی که ۴ تا ۱۰ واحد آن به پایاننامه اختصاص دارد، به اخذ مدرک کارشناسیارشد ناپیوسته نائل میشوند. مدت تحصیل این دوره که دوره تکمیلی غالب رشتههای آموزشعالی محسوب میشود، بهطور معمول دو سال و سقف مدت تحصیل این دوره ۳ سال تعیین شدهاست.
کسب دانشنامه (مدرک) در این مقطع بسته به دانشگاه، برنامهریزی آموزشی و میزان فشردگی آموزش و پژوهش معمولاً نیازمند یک تا سه سال تحصیل پس از دوره کارشناسی است. این دوره گاهی پژوهشی، گاهی آموزشی-پژوهشی و گاهی آموزشی ارائه میشود.
در پایان دورههای پژوهشی یا آموزشی-پژوهشی دانشجو باید با ارائه پایاننامه یا تز ایدهها و نتایج تحقیقات خود را انتشار دهد و این امر از طریق تدوین پروپوزال صورت میپذیرد و در واقع بعد از تصویب پروپوزال و تایید نهایی موضوع، مرحله نگارش پایاننامه آغاز میشود.