فضیلت نیمه شعبان-اعمال شب و روز نیمه شعبان- کلیپ و عکس زیبا درباره امام زمان
نیمه شعبان، روزی است که دل‌های شیعیان جهان از شوق وصال و انتظار فرج، می‌تپد. این روز، مصادف با میلاد با سعادت حضرت مهدی موعود (عج الله تعالی فرجه الشریف)، منجی بشریت و یگانه امید مستضعفان جهان است.
نیمه شعبان اگر چه شرافتش را وامدار مولود خجسته اى است که در این روز زمین را با قدوم خویش متبرک ساخته است، اما همه عظمت آن در این خلاصه نشده و در تقویم عبادى اهل ایمان نیز از جایگاه و مرتبه والایى برخوردار است.در روایاتى که از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده فضیلت هاى بسیارى براى عبادت و راز نیاز در شب و روز خجسته نیمه شعبان بر شمرده شده است و این خود تمثیل زیبایى است از این موضوع که براى رسیدن به صبح وصال موعود باید شب وصل با خدا را پشت سرگذاشت، و تا زمانى که منتظر، عمر خویش را صرف اصلاح خود نکند نمى تواند شاهد ظهور مصلح موعود باشد.
در این صفحه مطالب زیر قابل دسترسی هستند:
روایاتی در فضیلت شب نیمه شعبان
اعمال شب و روز نیمه شعبان
اهمیت روز نیمه شعبان
اهمیت و فضیلت شب نیمه شعبان
با توجه به اهمیت فراوانى که در روایات به شب نیمه شعبان داده شده و حتى آن را هم پایه شب قدر شمرده اند، در این مطلب به برخى از روایت هایى که نشان از عظمت این شب دارد، اشاره می کنیم:
پیامبر گرامی اسلام در شب نیمه شعبان
« شب نیمه شعبان در خواب بودم که جبرئیل به بالین من آمد و گفت: اى محمد! چگونه در این شب خوابیده اى؟ پرسیدم: اى جبرییل! مگر امشب چه شبى است؟ گفت: شب نیمه شعبان است. برخیز اى محمد! پس مرا از جایم بلند کرد و به سوى بقیع برد، در آن حال گفت: سرت را بلند کن! امشب درهاى آسمان گشوده مى شوند، درهاى رحمت باز مى گردند و همه درهاى خشنودى، آمرزش، بخشش، بازگشت، روزى، نیکى و بخشایش نیز گشوده مى شوند. خداوند در این شب به تعداد موها و پشم هاى چارپایان - بندگانش را از آتش جهنم- آزاد مى کند. امشب خداوند زمان هاى مرگ را ثبت و روزی هاى یک سال را تقسیم مى کند و همه آنچه را که در طول سال واقع مى شود نازل مى سازد. اى محمد! هر کس امشب را با منزه داشتن خداوند (تسبیح)، ذکر یگانگى او (تهلیل)، یاد بزرگى او ( تکبیر)، راز و نیاز با او ( دعا)، نماز، خواندن قرآن، نمازهاى مستحبی (تطوع) و آمرزش خواهى (استغفار) صبح کند، بهشت جایگاه و منزل او خواهد بود و خداوند همه آنچه را که پیش از این انجام داده و یا بعد از این انجام مى دهد، خواهد بخشید ... » (۱)
امام علی علیه السلام و شب نیمه شعبان
کمیل بن زیاد از یاران امام على علیه السلام، چنین روایت مى کند که:در مسجد بصره در نزد مولایم امیرالمؤمنین نشسته بودم و گروهى از یاران آن حضرت نیز حضور داشتند، در این میان یکى از ایشان پرسید: معناى این سخن خداوند که: « فیها یفرق کل امر حکیم »؛ (۴) در آن شب هر امرى با حکمت معین و ممتاز مى گردد، چیست؟ حضرت فرمودند:«قسم به کسى که جان على در دست اوست همه امور نیک و بدى که بر بندگان جارى مى شود، از شب نیمه شعبان تا پایان سال، در این شب تقسیم مى شود. هیچ بنده اى نیست که این شب را احیاء دارد و در آن دعاى خضر بخواند، مگر آن که دعاى او اجابت شود.» پس از آن که امام از ما جدا شد، شبانه به منزلش رفتم. امام پرسید: چه شده است اى کمیل؟ گفتم اى امیرمؤمنان آمده ام تا دعاى خضر را به من بیاموزى، فرمود:بنشین اى کمیل! هنگامى که این دعا را حفظ کردى خدا را در هر شب جمعه، یا در هر ماه یک شب، یا یک بار در سال یا حداقل یک بار در طول عمرت، با آن بخوان، که خدا تو را یارى و کفایت مى کند و تو را روزى مى دهد، و از آمرزش او برخوردار مى شوى، اى کمیل! به خاطر زمان طولانى که تو با ما همراه بوده اى بر ما لازم است که درخواست تو را به بهترین شکل پاسخ دهیم، آنگاه دعا را چنین انشاء فرمود...» (۵)
شایان ذکر است که این دعا همان دعایى است که امروزه آن را با نام « دعاى کمیل » مى شناسیم.
امیرمؤمنان على علیه السلام، در روایتى دیگر در فضیلت شب نیمه شعبان چنین مى گوید:«در شگفتم از کسى که چهار شب از سال را به بیهودگى بگذراند: شب عید فطر، شب عید قربان، شب نیمه شعبان و اولین شب از ماه رجب. » (۶)
امام صادق (ع) و شب نیمه شعبان
از امام صادق علیه السلام، روایت شده که پدر بزرگوارشان در پاسخ کسى که از فضیلت شب نیمه شعبان از ایشان پرسیده بود فرمودند:« این شب برترین شب ها بعد از شب قدر است، خداوند در این شب فضلش را بربندگان جارى مى سازد و از منت خویش گناهان آنان را مى بخشد، پس تلاش کنید که در این شب به خدا نزدیک شوید. همانا این شب، شبى است که خداوند به وجود خود سوگند یاد کرده که در آن درخواست کننده اى را، مادام که درخواست گناه نداشته باشد، از درگاه خود نراند. این شب، شبى است که خداوند آن را براى ما خاندان قرار داده است، همچنان که شب قدر را براى پیامبر ما، قرار داده است. پس بر دعا و ثناى بر خداوند تعالى بکوشید، که هر کس در این شب صد مرتبه خداوند را تسبیح گوید، صد مرتبه حمدش را بر زبان جارى سازد، صد مرتبه زبان به تکبیرش گشاید و صد مرتبه ذکر یگانگى (لااله الاالله) او را به زبان آورد، خداوند از سر فضل و احسانى که بر بندگانش دارد، همه گناهانى را که او انجام داده بیامرزد و درخواست هاى دنیوى و اخروى او را برآورده سازد، چه درخواست هایى که برخداوند اظهار کرده و چه درخواست هایى که اظهار نکرده و خداوند با علم خود بر آنها واقف است و ... » (۷)
اعمال شب نیمه شعبان
۱ - غسل
که باعث تخفیف گناهان مى‌شود .
۲ - احیای این شب به نماز و دعا و استغفار
از پیامبر خدا صلى الله عليه و آله روایت شده که ایشان فرمودند :
مَن أحيا لَيلةَ العِيدِ ولَيلةَ النِّصفِ مِن شَعبانَ، لَم يَمُتْ قَلبُهُ يَومَ تَموتُ القُلوبُ.
هركه شب عيد (فطر و قربان) و شب نيمه شعبان را احيا كند، در آن روزى كه دلها مى ميرند ، دل او نميرد .[۵]
[۵]ثواب الأعمال ج ١ص ١٠٢ ح٢
۳ - زیارت امام حسین علیه السلام
که افضل اعمال این شب و باعث آمرزش گناهان است و هر کس بخواهد با او مصافحه کند، روح ۱۲۴ هزار پیغمبر زیارت کند آن حضرت را در این شب و اَقَلِّ زیارت آن حضرت آن است که به بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر کند، پس سر به جانب آسمان بلند و زیارت کند آن حضرت را به این کلمات: «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.» و هر کس در هر کجا باشد در هر وقت که آن حضرت را به این کیفیت زیارت کند امید است که ثواب حج و عمره براى او نوشته شود، شما می توانید زیارت مخصوصه امام حسین (علیه السلام) در نیمه شعبان را نیز بخوانید.
۴ - خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کرده‌اند و به منزله زیارت امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) است.
۵ - خواندن دعای تعلیم داده شده از امام صادق(علیه السلام) در شب نیمه شعبان
۶ - خواندن دعای حضرت رسول صلى الله عليه و آله در شب نیمه شعبان
۷ - صلوات هر روز را که در وقت زوال وارد شده خوانده شود که به صلوات شعبانیه معروف است.
۸ - دعاى کمیل را که در این شب وارد شده است، خوانده شود.
۹ - گفتن اذکار:
هر یک از اذکار «سُبْحانَ اللّهِ»، «الْحَمْدُلِلّهِ»، «اللّهُ اَکْبَرُ» وَ «لا اِلهَ اِلا اللّهُ» صد مرتبه گفته شود، تا خداوند تعالى گناهان گذشته او را بیامرزد و برآورد حاجت‌هاى دنیا و آخرت او را .
۱۰ - دو رکعت نماز
شیخ در مصباح از ابویحیى در ضمن خبرى در فضیلت شب نیمه شعبان روایت کرده که از مولاى خودم حضرت صادق(ع) پرسیدم که بهترین دعا‌ها در این شب چیست؟ فرمود: پس از آن که بجا آوردى نماز عشا را، دو رکعت نماز اقامه کن . کیفیت نماز شب نیمه شعبان به توصیه امام صادق (علیه السلام)
برای این شب اعمال دیگری ذکر شده است، که برای انجام آنها می توانید به مفاتیح الجنان مراجعه نمایید.
روز نیمه شعبان
عید مولود شریف امام دوازدهم مَوْلانا وَ اِمامُنا الْمَهْدِىُّ حضرت حجّة بن الحسن صاحبُ الزَّمان صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ است و مستحب است زیارت آن حضرت(علیه السلام ) در هر زمان و مکان و در هر جا و دعا براى تعجیل ظهور آن حضرت در هنگام زیارت و به‌خصوص تأکید شده به زیارت آن حضرت در سرداب سامرا و ظهور آن حضرت و فرمانروایی‌اش مسلم است و اوست که زمین را پر از عدل و داد کند چنانچه پر شده باشد از ستم و بیدادگرى نتواند جز تو اى مهربان‌ترین مهربانان .تأکید شده است که شب نیمه شعبان نماز بخوانید، دست به دعا بردارید و از خداوند درخواست ثبات قدم در دین را طلب کنید .
اهمیت این روز بزرگ، از چند جنبه قابل بررسی است:
ولادت منجی عالم بشریت:
ولادت امام زمان (عج) عظمت و بزرگی این روز را صد چندان کرده است . ایشان، آخرین ذخیره‌ی الهی و نجات‌بخش بشریت از ظلم و ستم هستند. انتظار فرج ایشان، نشانه‌ی امید و ایمان به وعده‌های الهی است.
تجدید عهد با امام زمان (عج):
در این روز، شیعیان با تجدید میثاق با امام خود، وفاداری و عشق خود را به ایشان ابراز می‌کنند. دعا و نیایش برای تعجیل در فرج ایشان، از مهم‌ترین اعمال این روز است.
فرصت دعا و نیایش:
نیمه شعبان، فرصتی مغتنم برای دعا و نیایش و تقرب به خداوند است. در روایات، به فضیلت دعا و نیایش در این شب و روز، به‌ویژه برای تعجیل در فرج امام زمان (عج)، اشاره شده است.
شناخت بیشتر امام زمان (عج):
میلاد امام زمان (عج)، فرصتی برای آشنایی و نزدیکی بیشتر با شخصیت و مقام والای ایشان است. مطالعه‌ی زندگانی و سیره ایشان، شناخت ما را نسبت به وظایف دینی و اجتماعی‌مان افزایش می‌دهد.
تجلی امید و انتظار:
انتظار فرج، یکی از ارکان اصلی مکتب شیعه است. نیمه شعبان، روز تجلی این امید و انتظار است که در دل‌های شیعیان، شور و شعف ایجاد می‌کند.
روز جشن و سرور:
میلاد امام زمان (عج)، روزی برای جشن و سرور و ابراز شادی و خوشحالی است. در این روز، شیعیان با برپایی مراسم جشن و ذکر و دعا، شادی خود را به خاطر ولادت امام زمان (عج) ابراز می‌کنند.
در مجموع، نیمه شعبان، روزی بسیار با اهمیت و پر برکت در تقویم شیعیان است که فرصتی برای تجدید عهد با امام زمان (عج)، دعا و نیایش، و افزایش معرفت نسبت به ایشان و مرور وظایفمان نسبت به ایشان را فراهم می‌سازد.
دعای فرج
دعا برای امام زمان (عج) در کلام علما و بزرگان دینی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این دعا که به‌ویژه در نیمه شعبان و در طول سال در مجالس دینی مورد توجه قرار می‌گیرد، به‌عنوان یک عمل عبادی و روحانی، مفهومی عمیق و گسترده دارد.
حضرت علامه طباطبایی (ره) در این خصوص بیان می‌دارند:“دعای فرج، بیانگر اعتقاد ما به امام زمان (عج) به‌عنوان یک حقیقت الهی و جهانی است که ظهور ایشان به‌عنوان یک وعده قطعی الهی در قرآن آمده است.”
این کلام نشان می‌دهد که دعا برای امام زمان (عج) نه تنها یک عمل فردی است بلکه در سطح جهانی، نشانه‌ی باور به یک تحول عظیم در تاریخ بشریت است که قرار است در زمان ظهور امام مهدی (عج) رخ دهد.