ایرج افشار پژوهشگر ایران شناس، کتاب شناس، نسخه پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه بود. افشار سابقه تدریس در دانشگاه های داخل و خارج کشور از جمله: دانشگاه برن سوئیس، دانشگاه ساپورو زاپن و دانشگاه تهران را داشت. وی پایه گذار کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و معروف به «پدر کتاب شناسی ایران» است. محمود افشار یزدی پدر اوست.
ایرج افشار نزدیک به ۶۵ سال کوشش های پژوهشی بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه های کتاب شناسی، کتاب داری، تاریخ، جغرافیا، جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوع های دیگر تالیف، تصنیف و تصحیح کرده است. کتابخانه بزرگ و گران بهای ایرج افشار در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی محفوظ است.