حسین پیرنیا

حسین پیرنیا

حسین پیرنیا ملقب به پدر دانش اقتصاد، اقتصاددان و دولتمرد و قانونگذار دوره پهلوی، پایه گذار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و مدرسه عالی ریاضیات و مدیریت اقتصادی کرج بود که در مذاکرات کنسرسیوم نفت نقش مهمی ایفا کرد. او از بنیانگذاران انجمن اقتصاددان است. پدرش میرزا ابوالحسن پیرنیا پدرش از رجال مشروطه خواه و دولتمردان و قانونگذاران دوره قاجار و رضا شاه پهلوی و مادرش دختر مبشرالسلطنه نبوی بود. مشیرآلدوله و موتمن الملک پیرنیا دایی های ناتنی او بودند. حسین نواب وزیر امور خارجه دوران محمدرضا شاه پهلوی شوهر خواهرش بود.تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در تهران به انجام رسانید و در خرداد ۱۳۱۱ هجری شمسی دیپلم متوسطه خود را از دبیرستان ثروت گرفت. تحصیلات قدیمه و اسلامی را نیز تا سطح نسبتاً بالایی آموخت و نزد شیخ محمد سنگلجی مشاعر و عرشیه ملاصدرا را خواند. در شهریور ۱۳۱۱ پس از پذیرفته شدن در مسابقه اعزام محصل به خارج،جزء پنجمین گروه یکصدنفری محصلین اعزامی رهسپار فرانسه شد. در آنجا نخست دوره ریاضیات را طی کرد و آنگاه در کنکور معروف پلی تکنیک و نیز در مسابقه ورودی اکول نرمال سوپریور شرکت کرد و در هر دو مسابقه قبول شد اما تحصیل در پلی تکنیک را ترجیح داد. پس از اتمام دوره پلی تکنیک برای ادامه تحصیل راهی انگلستان شد چند سال در نزد اقتصاددان بلندآوازه انگلیسی جان مینارد کینز به دانش آموختن پرداخت و سرانجام پس از احذ دکترا در اقتصاد در سال ۱۳۱۹ به وطن بازگشت.

حسین پیرنیا پس از بازگشت علاوه بر تدریس در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و دبیرستان دارایی، ریاست اداره نفت و امتیازات وزارت دارایی را به عهده داشت. در سال ۱۳۲۵ در کابینه قوام السلطنه معاون نخست وزیر و در ۱۳۲۸ معاون وزارت دارایی شد. در انتخابات دوره هجدهم مجلس شورای ملی در ۲۴ تا ۲۷ دی ۱۳۳۲ به نمایندگی شهرستان پدری اش نائین انتخاب شد و در مذاکرات منتهی به امتیاز کنسرسیوم نقش موثری ایفا کرد. در دوره بعدی نیز کرسی خود را در مجلس حفظ کرد اما بتدریج با بی مهری روبرو شد و از آن پس صرفا به تدریس و تحقیق و تالیف و ترجمه پرداخت. یادداشت های پدرش از صدر مشروطه و استبداد صغیر را نیز به چاپ رساند. پیرنیا در سال ۱۳۳۹ موسسه تحقیقات اقتصادی را در دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران بنیان گذاشت و هفت سال بعد، یعنی در سال ۱۳۴۶ اولین دانشکده اقتصاد را پایه گذاری کرد. در سال ۱۳۵۰ مدرسه عالی ریاضیات و مدیریت اقتصادی کرج را تاسیس کرد و یک سال بعد به کمک برخی از اقتصاددانان کشور انجمن اقتصاددانان را پی افکند.