عبدالعزیز جواهری

عبدالعزیز جواهری

عبدالعزیز جواهری تاریخ نگار،استاد دانشگاه،مترجم ادبی و شاعر عراقی-ایرانی بود.از نوادگان محمدحسین نجفی ملّقب به «صاحب جواهر» و برادر بزرگتر شاعر مشهور عراقی،محمد مهدی جواهری است.زبان و ادبیات را آموخت و به علم تاریخ و کتابداری گرایید،به کشورهای شرقی و غربی سفرهایی داشت.شعر و ادب خود را در شماری از مجلات برجسته عربی مانند المقطف،الهلال و البرق منتشر کرد.در سال ۱۹۲۳ به ایران مهاجرت کرد و در فارسی با نام خانوادگی جواهرکلام از روی لقب جدّ بزرگش شهرت یافت.پس از تاسیس دانشگاه تهران در ۱۹۳۴ به تدریس در آنجا پرداخت.دو دانشنامه درباره تاریخ دینی شیعیان،یک کتاب درباره تاریخ تهران و مجموعه ای شعر از او چاپ شده است.وی برادر شاعر محمد مهدی جواهری است.اساتید او بسیارند: پدرش که مقدمات را نزدش خواند و مدتی نیز در مدرسه کاظم خراسانی گذراند.مقدمات اولیه را پیش پدرش و ادبیات را نزد محمدرضا الشبیبی خواند و در بحث های عالی عبدالهادی شلیله بغدادی شرکت کرد.با جمعی از نویسندگان مصاحبت داشت و شعرهایی سرود.در ادبیات،تاریخ و زبان فارسی دانش وسیعی داشت و در ادبیات عرب استاد بود.مجموعه ای از شاگردانی را گردآورد که بعدها از استادان زبان شدند.

در موسسه های آموزشی شهر خود تحصیل کرد و طبق رسم زمانه به علوم زبان عربی و دینی پرداخت.عبدالعزیز جواهری دو زبان عربی و فارسی را آموخت و بر آنها تسلط یافت و به ترجمه پرداخت.با جریان فکری نوین عربی همبسته شد و در در کنار محمدرضا شبیبی و علی شرقی قرار گرفت.پس از جنگ جهانی اول،در سال ۱۹۲۳ با هدف انتشار دایره المعارف خود،عراق را به مقصد ایران ترک کرد؛آن را ا «آثار الشیعه الامامیه» نامید.در تهران اقامت گزید و دو اثر از مهم ترین آفرینش های ادبیات فارسی را به عربی ترجمه کرد:دیوان مثنوی از جلال الدین امامی و دیوان حافظ شیرازی،و نیز مقدمه ابن خلدون و کفایه الاصول همچنین بر دیوان محمد سعید حبوبی شرحی نگاشت و آن را چاپ کرد،دیوان شعر خود او دست نوشته است و یک بار چاپ شده است.اشعار و آثار دیگر خود را در شماری از مجلات برجسته عربی آن زمان مانند المقطف،الهلال و البرق منتشر کرد.