محمدنقی براهنی روان شناس و استاد دانشگاه بود. او را پدر روان آزمایی می دانند. محمدنقی دوره های دبستان و دبیرستان را در زادگاه خود به پایان رساند. بعد وارد دانشگاه تبریز شد و در سال ۱۳۳۴ با درجه عالی مدرک لیسانس خود را دریافت نمود. همزمان با تحصیل در دوره لیسانس، در شهرستان مرند، به عنوان آموزگار مشغول به کار شد. پس از دریافت مدرک لیسانس به مدت دو سال در دبیرستان های ارومیه به تدریس پرداخت. در سال ۱۳۳۵ با دریافت بورسیه تحصیلی به انگلستان اعزام شد و در سال ۱۳۳۶ توانست از دانشگاه لندن دیپلم آکادمیک روان شناسی پرورشی را دریافت نماید. به محض دریافت این مدرک، به ادامه تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۳۸ موفق به دریافت فوق لیسانس از دانشگاه لندن شد. در اواسط سال ۱۳۴۰ به تبریز رفت و تا سال ۱۳۴۳ به عنوان عضو هیئت علمی گروه روان شناسی دانشگاه تبریز به تدریس و پژوهش پرداخت. سپس برای ادامه تحصیل به امریکا اعزام و در سال ۱۳۴۵ از دانشگاه کلمبیا درجه فوق لیسانس دریافت کرد. پس از آن، تحصیل دوره دکتری را شروع کرده و همزمان با آن به عنوان متخصص آزمون سازی در موسسه هارت پرس واقع در نیویورک امریکا شروع به کار کرد و تا سال ۱۳۴۶ به این کار ادامه داد.
محمدنقی براهنی در سال ۱۳۴۷ با دریافت درجه دکتری بازگشت و در گروه روان شناسی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران، ابتدا با سمت استادیاری و سپس دانشیاری به تدریس و پژوهش پرداخت و در سال ۱۳۶۲ با همان درجه دانشیاری از دانشگاه تهران زودهنگام بازنشسته شد.