محمدکریم پیرنیا

محمدکریم پیرنیا

محمدکریم پیرنیا استاد دانشگاه، محقق، نویسنده، نظریه پرداز معماری است. وی دوران دبستان را در «مدرسه اسلام» گذراند و بعد از تاسیس مدرسه دولتی، در «مدرسه نمره دو» ادامه تحصیل داد. وی پس از طی دوره علمی در «دبیرستان ایرانشهر» یزد برای ادامه تحصیل به تهران آمد.او با وجود آنکه در زمینه ادبیات تحصیل می کرد و در این زمینه موفقیت هایی نیز کسب کرده بود، ادبیات را رها کرده و در کنکور اولین دوره دانشکده هنرهای زیبا، به دلیل علاقه ای که به هنر و معماری داشت شرکت کرد و پذیرفته شد. عدم توجه چندان به معماری ایرانی و تاکید بیشتر بر معماری غربی و آثار اروپایی در دانشگاه های آن زمان، سرانجام پیرنیا را بر آن داشت که تحصیلات خود را دانشکده هنرهای زیبا ناتمام رها کند و به بررسی ها و تحقیقات فردی خویش متکی شود و تلاش کرد با بررسی بناها و گفتگو با معماران و استادکاران قدیمی برخی از ویژگی ها و اصول معماری را مورد شناسایی قرار دهد و به تدریج حاصل تحقیقات خود را در طی مقالاتی که تدوین نمود، در اختیار عموم قرار داد.

محمدکریم پیرنیا مدت ها از سال ۱۳۴۴ تا مدتی پیش از انقلاب به عنوان معاون فنی سازمان حفاظت آثار باستانی در زمینه ترمیم، تعمیر و احیاء بناها و آثار باستانی فعالیت می کرد و مدتی نیز در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس معماری اشتغال داشت. محمدکریم پیرنیا کتب و مقالات بسیار در مورد سبک شناسی و معماری اصیل و سنتی تالیف کرده است و بدین دلیل او را پدر معماری سنتی می دانند. او به ویژه تحقیقات پردامنه ای بر روی تاق در معماری و انواع و سبک های آن انجام داده بود. مزار او بنا به در خواست وی در «خانه رسولیان» یزد که در حال حاضر دانشکده هنر و معماری یزد در این مکان قرار دارد، واقع است. پیرنیا افزون بر معماری، در ادبیات، خوشنویسی، نقاشی و موسیقی نیز دستی داشت، بر زبان های عربی و عبری مسلط بود، زبان پهلوی را به خوبی می دانست و با خط میخی نیز آشنا بود.