یدالله سحابی

یدالله سحابی

یدالله سحابی استاد دانشگاه است. وی به همراه سید محمود طالقانی و مهدی بازرگان، یکی از موسسین نهضت آزادی بود. وی پدر عزت الله سحابی یکی از فعالین سیاسی و عضو سابق نهضت آزادی و فریدون سحابی، نویسنده و فعال سیاسی اصلاح طلب است. او پیش از انقلاب ریاست اداره فرهنگ تهران را برعهده داشت و از زندانیان سیاسی بوده است. یدالله سحابی از اولین دارندگان مدرک دکترای علوم و از پیشگامان علم زمین شناسی است. او در دولت موقت به نخست وزیری مهدی بازرگان که پس از پیروزی انقلاب 1357 تشکیل شد، سمت وزیر مشاور را داشت.از دیگر پست های سیاسی سحابی پس از انقلاب، عضویت در شورای انقلاب و ریاست سنی دوره اول مجلس شورای اسلامی بود. وی در ادامه تحصیلاتش در شهر لیل، سفری نیز به «کراگوف» از شهرهای لهستان کرد و در آزمایشگاه دکتر زرن (zarndt)، که تکنیک مخصوصی برای جداسازی اسپورها» از داخل ذغال سنگ ابداع نموده بود، به مطالعه و تحقیق پرداخت. گنجاندن بازدیدهای محلی دانشجویان از معادن در برنامه آموزشی درس زمین شناسی و ارتباط و همکاری مستمر با اداره کل معادن در جهت تامین نیازهای فنی آن اداره، از جمله اقداماتی بود که دکتر سحابی در ابتدای دوران دانشگاهی خود، انجام داد.

تدریس دکتر سحابی در دانشگاه ـ ابتدا با سمت دانشیاری و پس از پنج سال با درجه استادی ـ به مدت ۲۵ سال ادامه یافت.البته فعالیت های آموزشی وی تنها به دانشگاه محدود نبود، او در سایر دانشکده ها یا دانشسراها نیز در رشته هایی نظیر معدن و نقشه برداری که به تناسب خود مبحثی را از زمین شناسی داشتند، تدریس می کرد. سحابی همچنین با حکم دکتر محمد مصدق از پایه گذاران بخش اکتشاف و استخراج شرکت نفت بود. مدرسه ای که او در سال ۱۳۳۷ با کمک مالی برخی از دوستانش بنیان گذاری کرده بود و شعار آن «تحکیم دین از راه ترویج علم» بود، پس از ۱۵ سال بسته شد. در همین سال بود که سحابی کتاب «خلقت انسان» را منتشر کرد. کتابی که ردپای نظریه داروین را در آیات قرآن جستجو می کرد. او موسس دبیرستان کمال واقع در نارمک تهران و دبیرستان کوثر واقع در خیابان ایرانشهر تهران نیز می باشد. تاسیس دانشسرای مستقل تعلیمات دینی، که تا سال ۱۳۴۳ کانون تعلیم مهم ترین معلمان دینی در کشور بود، از دیگر اقدامات یدالله سحابی بود.

در طول ۹ دهه زندگی یدالله سحابی چندین کتاب و تعدادی مقاله از او منتشر شده است. یدالله سحابی بیشتر در حوزه های علوم طبیعی چون فسیل شناسی، زمین شناسی، جانورشناسی، گیاه شناسی، آب دهای زیرزمینی، زیست شناسی و جنین شناسی به فعالیت پرداخت. زمین شناسی عمومی، که در دهه 1330 از سوی دانشگاه تهران منتشر شد و کتاب شناخته شده او با نام خلقت انسان که در دهه ۱۳۴۰ چند بار به چاپ رسید، از مهم ترین کتاب های اوست. او مقاله هایی پیرامون زمین شناسی در مجله های مناطق خشک و کویری دانشسرای عالی به چاپ رساند و نیز یاداشتی پیرامون افسانه طوفان نوح از نظر زمین شناسی، که علامه طباطبایی در تفسیر سوره هود به آن اشاره کرده است. احسان نراقی، جامعه شناس درباره یدالله سحابی می گوید: یدالله سحابی جزو پیشکسوتانی بود که با جرات تلاش کرد مباحث دینی را با پیشرفت های علوم روز نزدیک کند تا بدینوسیله نسل جوان را به دین علاقه مند کند.