رشته مهندسی عمران

مهندسی عمران

مهندسی عمران یکی از شاخه‌های مهندسی است، که به طراحی، نگهداری و ساخت سازه‌های طبیعی و مصنوعی شامل جاده‌ها، پل‌ها، کانال‌ها، سدها و ساختمان‌ها می‌پردازد. 

مهندسی عمران، پس از مهندسی جنگ، قدیمی‌ترین نظام مهندسی به‌شمار می‌آید  و امروزه مهندسی عمران، حد واصل مهندسی نظامی و مهندسی غیرنظامی محسوب می‌گردد.  مهندسی محیط زیست، مهندسی ژئوتکنیک، ژئوفیزیک، ژئودزی، مهندسی حمل و نقل، علوم زمین، علوم جوی، مهندسی قانونی، مهندسی شهری، مهندسی هیدرولیک، علم مواد، مهندسی سازه‌های دریایی،مهندسی سازه های هیدرولیکی، مدیریت سواحل، نقشه‌برداری و مهندسی سازه از جمله شاخه‌های علمی هستند که به بهبود پروژه‌های مهندسی عمران کمک می‌کنند.

آغاز فعالیت‌های مهندسی عمران احتمالاً بین ۴۰۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و در مصر باستان و میان‌رودان بوده‌است. هنگامی که انسان‌ها زندگی عشایری را رها کردند؛ نیاز به ساخت‌وساز جهت تامین سرپناه پدید آمد. در همان زمان گسترش حمل‌ونقل به نحو فزاینده‌ای اهمیت یافت و به اختراع چرخ و همچنین آغاز دریانوردی منجر شد. تا پیش از دوران مدرن، تفاوت واضحی بین مهندسی عمران و معماری وجود نداشت؛ و اغلب از این دو عنوان به جای یک‌دیگر استفاده می‌شد.

تاریخچه

از ساخت هرم‌های مصری (۲۷۰۰–۲۵۰۰ پیش از میلاد) می‌توان به عنوان اولین نمونه از ساخت سازه‌های عظیم یاد کرد. از دیگر سازه‌های تاریخی عمرانی می‌توان به سامانه مدیریت آب قنات در ایران باستان (با قدمت بیش از ۳۰۰۰ سال)، پارتنون در یونان باستان (۴۴۷–۴۳۸ پیش از میلاد)، جاده آپیا در روم باستان (۳۱۲ پیش از میلاد) و دیوار بزرگ چین (۲۲۰ پیش از میلاد) اشاره کرد.

از آغاز وجود بشر مهندسی یک نمود از زندگی بوده‌است. اولین تمرین‌های مهندسی عمران ممکن است از ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ قبل از میلاد مسیح در مصر باستان و بین‌النهرین، وقتی انسان کوچ نشینی را ترک کرد آغاز شده باشد، که بنابر علت نیاز به ساختمان برای پناهگاه بوده‌است. در این مدت حمل و نقل به به‌طور فزاینده مهم شد و موجب پیشرفت چرخ و کشتیرانی شد، ساختار اهرام در مصر (در حدود ۲۵۰۰ تا ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح) می‌تواند به عنوان اولین سازه پی ریزی شده در نظر گرفته شود.

دیگر ساختمان‌های باستانی بهره مند از دانش مهندسی عمران شامل: دیوار بزرگ چین بوسیله جنرال امتیانگ تحت امر امپراتور چین کین چی هانگ (حدود ۲۲۰ سال قبل از میلاد)، پارتنون (معبد خدای اتنا در اتن) بوسیله ایکتینوس (معمار) در یونان باستان(۴۴۷ تا ۴۳۸ سال قبل از میلاد مسیح)-راه اپین بوسیله مهندسین رومی (حدود ۳۱۲ سال قبل از میلاد)، طاق کسری در شهر تیسفون در دوره ی ساسانی و گنبدهای ساخته شده در سریلانکای باستان مثل جتاوارانامایا و آبیاری وسیعی که در آنورادهاپورا کار می‌کند، می باشند.احداث راه شاهی در دوره ی هخامنشیان و توسعه شبکه آبرسانی به وسیله ی حفر کاریز ها و بند های آبی در سرتاسر ایران از آن دوره، ازجمله نخستین پروژه های عمرانی بزرگ به شمار می آیند. رومی‌ها نیز سازه‌های مهندسی را در پهنه امپراتوری خود توسعه دادند،که به‌طور خاص شامل آباره -دستگاه عمارت اجاره نشینی-بندرها و برج‌ها سدها و راه‌ها است.

تا عصر مدرن هیچ تمایزی بین مهندسی عمران و معماری نبود و اصلاح‌های مهندسی و معماری به‌طور عمده تفاوت‌های جغرافیایی بود که به یک فرد اشاره می‌کرد و قابل معاوضه بود. در قرن ۱۸ واژه مهندسی عمران برای تمیز دادن از مهندسی نظامی استفاده شد.

اولین کسی که خودش را به عنوان مهندس عمران معرفی کرد جان اسمیتون بود کسی که «ادی استون لایت هوس» را ساخت. در سال ۱۷۷۱ اسمیتون و برخی از همکارانش جامعه مهندسین عمران را تشکیل دادند. یک گروه از رهبران این حرفه که به صورت غیررسمی سر شام یکدیگر را ملاقات کردند.

به هر حال مدرک بعضی دیدارهای تکنیکی وجود داشت که ثابت می‌کرد آن کمی بیشتر از یک جامعه دسته جمعی بود. در سال ۱۸۱۸ موسسه مهندسین عمران در لندن تاسیس شد و در ۱۸۲۰ مهندس برجسته توماس تلفورد رئیس دانشگاه شد. در سال ۱۸۲۸ موسسه یک پروانه سلطنتی دریافت کرد که به صورت رسمی مهندسی عمران را یک حرفه شناخت. پروانه تعریف کرد، مهندسی عمران را هنر هدایت کردن منابع بزرگ قدرت در طبیعت برای استفاده و آسودگی انسان و به عنوان ابزار تولید و ترافیک در ایالت‌ها، هر دو برای داد و ستد داخلی و خارجی و به عنوان کاربردی در ساخت راه‌ها، برج‌ها، قنات‌ها، کانال‌ها هدایت کننده رودخانه و لنگر گاه‌ها برای معامله داخلی و تبادل و در ساخت بندرها لنگر گاه‌ها آب‌بند موج شکن و فانوس دریایی و در هنر هدایت به وسیله قدرت ساختگی به منظور تجارت و در ساخت و کاربرد ماشین آلات و زه کشی شهرهای کوچک و بزرگ. اولین دانشگاه خصوصی برای تدریس مهندسی عمران در ایالات متحده آمریکا دانشگاه نورویچ بود که در سال ۱۸۱۹ به وسیله کاپیتان آلدرن پارتریج تاسیس شد.

اولین مدرک مهندسی عمران در ایالات متحده در سال ۱۸۳۵ به وسیله موسسه رنسلر پلی تکنیک داده شد. اولین مدرکی مانند این که به یک زن داده شد به وسیله دانشگاه کرنل به نورا استانتون بلیچ در سال ۱۹۰۵ داده شد.