جلال آل احمد

جلال آل احمد

جلال آل احمد روشنفکر، نویسنده، منتقد ادبی و مترجم و همسر سیمین دانشور بود. آل احمد در دهه ۱۳۴۰ به شهرت رسید و در جنبش روشنفکری و نویسندگی تاثیر بسزایی گذاشت. نویسندگانی چون نادر ابراهیمی و غلامحسین ساعدی و منوچهر هزارخانی از او تاثیر گرفتند

جلال آل احمد در ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ در ۴۵ سالگی در اَسالِم گیلان درگذشت. پس از مرگ نابهنگام آل احمد، پیکر وی به سرعت تشییع و به خاک سپرده شد که باعث باوری درباره سربه نیست شدن او توسط ساواک شد. همسر وی، سیمین دانشور، این شایعات را تکذیب کرده است، ولی شمس آل احمد قویاً معتقد است که ساواک او را به قتل رسانده و شرح مفصلی در این باره در کتاب از چشم برادر بیان کرده است.

سیمین دانشور، همسر جلال، در کتاب غروب جلال  علت مرگ جلال را زیاده روی در مصرف مشروبات الکلی ذکر می کند. او علت پزشکی مرگ را هم آمبولی در اثر افراط در مصرف مشروبات الکلی و سیگار اشنو نقل می کند و شایعات مربوط به دست داشتن ساواک در مرگ جلال را صریحاً رد می کند. 

جلال آل احمد وصیت کرده بود که جسد او را در اختیار اولین سالن تشریح دانشجویان قرار دهند؛ ولی ازآن جاکه وصیت وی برابر قوانین اسلام نبود، پیکر او در مسجد فیروزآبادی جنب بیمارستان فیروزآبادی شهر ری به امانت گذاشته شد تا بعدها آرامگاهی در شان او ایجاد شود و این کار هیچ گاه صورت نگرفت. آرامگاه او در قسمت بالای شبستان مسجد فیروزآبادی در شهر ری واقع شده است. بر روی سنگ قبر کوچک و بدون نام او، تنها امضایش دیده می شود.

تاثیر جلال آل احمد بر ادبیات فارسی

• معرفی آلبر کامو به جامعه ادبی؛ با ترجمه هایی از آندره ژید، یونگر، اوژن یونسکو، داستایوسکی نقش بسیار موثری در پیش برد ادبیات معاصر ایفا کرد.
• معرفی بیشتر شعر نو نیمایی و کمک به گسترش آن
• حمایت از شاعرانی چون احمد شاملو و نصرت رحمانی و حمایت از جوانان دیگر
• نثر جلال آل احمد باعث جهشی بی سابقه در نثر فارسی به سوی فضای هیجان عصبانیت شد.
• تاثیرپذیرفتن و تقلید دیگران از آثارش (به خصوص نویسندگان، روشنفکران و دانشجویان) باعث گسترش هرچه بیشتر نوع نگارش ادبی آل احمد شد، به گونه ای که او در میان طیف ادبی و مردمی، به الگویی خاص تبدیل شد.
• ایجاد تشکل های ادبی و صنفی، از جمله کانون نویسندگان و انتشار مقالات گوناگون از دیگر خدمات جلال به ادبیات معاصر است. درحقیقت نیمه های دهه۱۳۴۰ جلال نقش «پدرخوانده» ادبیات ایران را ایفا می کرد.
• جلال آل احمد ادامه دهنده راهی بود که محمدعلی جمال زاده و صادق هدایت در ساده نویسی و استفاده از زبان و لحن عموم مردم در محاورات، آغاز کرده بودند. در واقع این نوع نوشتن و استفاده از زبان محاوره ای توسط جلال به اوج رسید و گسترش یافت.