محمد شریفیان
محمد شریفیان شاعر، آهنگ ساز، نوحه خوان و یکی از چهره های اصیل موسیقی استان بوشهر است. وی شاگردانی چون جهانبخش کردی زاده که از معروفترین و خوش صداترین نوحه خوانان بوشهر بوده است را تربیت کرد. موسیقی و آئین های مذهبی در خانواده او بسیار مورد توجه بود و مادرش «شهربانو» که روضه خوان بوده است، جزو یکی از نوحه خوان های مطرح مراسم زنانه بوشهر محسوب می شد. شریفیان از همان دوران کودکی به موسیقی دیار خود علاقه مند شد و با دقت زیاد سعی در فراگیری آن نمود و سرانجام با پشتکار و استعدادی که در این زمینه از خود نشان می داد،در ردیف بهترین نوحه خوان های بوشهر قرار گرفت.وی به دلیل نوحه سرایی و نواسازی در موسیقی مذهبی و نیز تسلط و بداهه خوانی در مراسم سینه زنی نزد مردم شهرت فراوانی داشت.
تسلط او در مراسم سینه زنی هنوز در خاطره مردم این مرز و بوم می درخشد. وی پس از آنکه در مسجد شنبدی به نوحه خوانی پرداخت، به کوشش یکی از اهالی محله شنبدی، در دایره کارپردازی اداره کل آموزش پرورش استان بوشهر مشغول به کار شد. شریفیان با آهنگ های رایج زمان خود آشنایی کامل داشت و در بعضی موارد آن ها را با شعری که خود می سرود انطباق می داد و آن را چنان با حزن و اندوه اجرا می کرد که ماهیت اصلی آهنگ برای شنونده قابل تشخیص نبود. با این وجود هم اکنون تعداد قابل توجهی از نوحه های بوشهر که در مراسم سینه زنی خوانده می شود از آثار او می باشد و شعر و آهنگ حزین آن ها در نوحه خوانی هنوز برای دوستدارانش تازگی دارد و گیراتر از هر شعر و آهنگ جدیدی جلوه گری می کند.
گفتنی است که شریفیان، پیش از نوحه خوانی، نوازنده سازه هایی مانند: نی جفتی، فلوت و ضرب بود و در خیام خوانی نیز چیره دست بوده است. شریفیان با بیشتر مراسم و آیین های بوشهر آشنایی کامل داشته و مراسم شام غریبان، صبح دم، بیت خوانی، پا منبری، ذکر و حتی شبیه خوانی زین العابدین را به خوبی اجرا می نموده است. او در شروه خوانی نیز یکی از بهترین شیوه ها را درا بوده و افسون آهنگ شروه اش تا هنوز نیز مورد تقلید و نوجه شروه خوانان بوشهری می باشد. شریفیان علاوه بر استفاده از تجربه های نوحه خوانان گذشته و پیشکسوتهایی نظیر ناخدا عباس دریانورد؛ تا حدی زیاد، نوحه خوانی خود را مدیون مادرش «شهربانو» می دانست. او پاره ای اوقات نیز در مراسم مذهبی چون شام غریبان همراه با مادرش به طرز ویژه ای به نوحه خوانی و نواختن فلوت می پرداخت.
او هرگز مایل نبود که علاقه مندان از اندوخته ها و یافته های هنری اش بی بهره بمانند. جهانبخش کردی زاده معروف به «بخشی» که از معروف ترین و خوش صداترین نوحه خوانان بوشهر بوده است از تجربه و شیوه استاد خود محمد شریفیان، که رابطه خویشاوندی نزدیکی با او داشت نهایت استفاده را بردهاست و در واقع می توان گفت که او یکی از بهترین استادهای جهانبخش کردی زاده بوده است.
پیرامون تکنیک آهنگسازی محمد شریفیان در آفریدن نوحه های مذهبی، اظهار نظر دوتن از موسیقیدانان و محققان نامی عرصه موسیقی،یوزف کوکرتز موسیقی دان شهیر آلمانی و محمدتقی مسعودیه محقق و موسیقی شناس بزرگ ایرانی شایان تامل می باشد. آن دو پس از آوانویسی یکی از آثار محمد شریفیان (نوحه: به دشت کربلا) چنین نوشته اند: «در بسیاری از موارد قدرت بیان و توانایی آهنگساز در ایجاد نظم خارق العاده به نظر می رسد.می توان اذعان کرد که او تحت تاثیر موسیقی محلی،آگاهانه نمونه های ملودی خود را به نحوی خلق کرده است که بتواند با مضامین اشعار انطباق یابد و احساسات و علائق مذهبی شرکت کنندگان را ضمن اجرای مراسم تجدید کند.بررسی آوازهای بعدی او نشان خواهد داد که چگونه می توان بر اساس این هدف،موسیقی محمد شریفیان را بعنوان موسیقی «هنری محلی» وانمود».
شریفیان حاضر نبود تحت هیچ شرایطی، عزاداری اهل بیت را ترک کند؛به همین علت نیز بدون اعتنا به تذکر پزشکان که فشار نوحه خوانی و استرس آن را برای قلب و مغز او مضر می دانستند او از قید سلامت خود گذشت و سرانجام در سال ۱۳۴۱ هـ.ش در شب ۱۳ محرم پس از نوحه خوانی در سه محله مهم بوشهر (صلح آباد، زیارتی ها و شنیدی ها) در آخرین و چهارمین اجرای خود (محله ریشهر) که تا ساعت ۵/۴ صبح ادامه داشت؛ دچار حمله شدید قلبی و جسمی شد که در نهایت به سکته مغزی انجامید. ۹ سال بعد این حادثه در حالی که سکته دوم به صورت خفیف به سراغش آمده بود نوحه سرایی کرده شعر سرود و آهنگ ساخت، تا اینکه سرانجام در روز ۲۰ بهمن سال ۱۳۵۰ عمر خود را به موسیقی بوشهر هدیه کرد و غریبانه جسد پاک او را از صلح آباد تا بهشت صادق تشییع کردند.