دانشگاه امام صادق (ع)

دانشگاه امام صادق دانشگاهی غیردولتی و غیرانتفاعی است واز زیرمجموعه‌های جامعه الامام الصادق و از دانشگاه‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران است.  سیستم آموزشی این دانشگاه ترکیبی از علوم جدید و علوم حوزوی است. هدف از تاسیس این دانشگاه، تربیت دانش‌آموختگانی با توانایی علمی بالا در یکی از رشته‌های نوین دانشگاهی همراه با دانش دینی برای مدیریت کشور در سمت‌های کلیدی و اصلی جمهوری اسلامی است. این دانشگاه قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، شعبه مطالعات مدیریت دانشگاه هاروارد بوده‌است. به گفته محمد رضا مهدوی کنی دانشگاه امام صادق در تلاش است، که به دانشگاه اسلامی و پایگاه علمی و تربیتی جهان اسلام تبدیل شود.

تا اواسط سال ۱۳۹۳ ریاست این مجموعه بر عهده محمد رضا مهدوی کنی بود. پس از درگذشت محمد رضا مهدوی کنی، فرزندش محمد سعید مهدوی کنی طی یک دوره موقتِ ۳ ساله و تا ۱۷ مهرماه ۱۳۹۷ ریاست این دانشگاه را بر عهده داشت. در تاریخ ۱۷ مهرماه ۱۳۹۷ بنا بر تصویب هیئت امناء جامعه الامام الصادق طی حکمی از سوی صادق آملی لاریجانی رئیس هیئت امناء جامعه الامام الصادق، حسین‌علی سعدی برای یک دوره سه ساله به عنوان رئیس دانشگاه امام صادق علیه‌السلام تعیین شد. وی هم‌اکنون ریاست این دانشگاه را بر عهده دارد.

دانشگاه امام صادق یک دانشگاه غیرانتفاعی است که هزینه‌های خود را از سرمایه‌گذاری‌های هلدینگ جامعه الامام الصادق و مجموعه کارخانجات نساجی جامعه، کارخانه داروسازی حیان، پاساژ نور و میلاد نور در تهران، کمک‌های دولتی و تعدادی از بازاری‌های تهران تامین می‌کند.اگرچه این دانشگاه در وزارت علوم غیرانتفاعی محسوب می‌شود، اما هیچ گونه شهریه‌ای از دانشجویان خود دریافت نمی‌کند و امکانات رفاهی مانند خوابگاه در واحد برادران رایگان است هزینه‌های تغذیه آن نیز به میزان سایر دانشگاه‌های دولتی است. این دانشگاه طی چند سال با سطح‌بندی دانشجویان مقطع دکتری، از برخی از آنان که در ارزشیابی علمی رتبه «ب» یا «ج» کسب می‌کردند شهریه تحصیلی دریافت می‌کرد.که به خاطر این شهریه‌های سنگین مورد انتقاد دانشجویان قرار گرفت که در نهایت از سال ۱۳۹۶ اقدام به پذیرش دانشجویان دکتری به صورت رایگان و تنها در گروه «الف» نمود. در حال حاضر جهت پذیرش در مقطع دکتری در این دانشگاه لازم است که متقاضیان حداقل ۲۰ امتیاز پژوهشی کسب کنند تا بتوانند وارد رقابت با سایر متقاضیان شوند که کسب این مقدار امتیاز برای دانشجویان و دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد، کمی دشوار است.

تاریخچه دانشگاه امام صادق (ع)

دانشگاه امام صادق نخستین دانشگاهی است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و در دوره انقلاب فرهنگی تاسیس شد و در سال ۱۳۶۱ شمسی مقارن با سالروز ولادت حضرت محمد مصطفی(ص) و امام صادق(ع) به ریاست آیت الله مهدوی کنی، شاگرد و یار دیرین امام خمینی(ره)شروع به کار کرد.
بنای نخستین این موسسه متعلق به دوران پهلوی است. دانشگاه امام صادق در محلی تاسیس شد که قبل از انقلاب به دانشگاه هاروارد تعلق داشت و دروس حوزه مطالعات مدیریت با نظارت استادان دانشگاه هاروارد در آن تدریس می‌شد و تحت عنوان مدرسه عالی مدیریت فعالیت می‌کرد. ساختمان دانشگاه توسط «مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانفرمائیان و همکاران» به سرپرستی نادر اردلان طراحی شده‌است.

هیات موسس این دانشگاه از میان شخصیتهایی چون مقام معظم رهبری و آیات مشکینی، مهدوی کنی، امینی، امامی کاشانی و ... بودند.

این دانشگاه در ابتدا  در سه رشته معارف اسلامی و تبلیغ(الهیات)، معارف اسلامی و علوم سیاسی، معارف اسلامی و اقتصاد، در مقطع کارشناسی ارشد پیوسته، آغاز به کار کرد.

دانشگاه امام صادق علیه السلام به دنبال گسترش رشته های تحصیلی و بالا بردن کیفیت و کمیت آموزشی خود، در سال 1369 دو رشته دیگر " معارف اسلامی و مدیریت" و " معارف اسلامی و حقوق" را در مقطع کارشناسی ارشد به مجموعه رشته‌های موجود اضافه کرد.

 در سال 1371 دوره‌های مقطع دکتری در این دانشگاه در چهار رشته الهیات، علوم سیاسی، علوم اقتصادی، و فرهنگ و ارتباطات تاسیس شد و در سال 1382 ششمین رشته در مقطع کارشناسی ارشد پیوسته تحت عنوان «معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات» ایجاد شد.

این دانشگاه علاوه بر رشته‌های کارشناسی ارشد پیوسته دارای رشته‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته نیز هست که تاکنون دو رشته "اندیشه‌های سیاسی در اسلام" وابسته به دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی و "تاریخ تشیع" وابسته به دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات تاسیس و دانشجو گرفته است. 

دانشگاه به ایجاد و گسترش دوره‌های دکتری در رشته‌های مختلف اهتمام فراوان دارد و در حال حاضر دوره‌های دکتری علوم اقتصادی(با گرایش‌های اقتصاد ریاضی، اقتصاد پولی و ...) الهیات و معارف اسلامی (با گرایش‌های فقه و اصول، فلسفه و کلام و قرآن و حدیث) علوم سیاسی(با گرایش‌های اندیشه سیاسی اسلام، مطالعات سیاسی جهان اسلام، مطالعات ایران و جامعه شناسی سیاسی)، فرهنگ و ارتباطات، حقوق(با گرایشهای  خصوصی و جزا) در این دانشگاه دایر است.

 تعداد دانشجویان و دانش آموختگان دوره دکتری 120 نفر است که این عدد غیر از صد‌ها تن دانش‌آمـوختگانی است که دوره دکـتری خـود را در دیگر دانشگاه‌های داخل و خارج کشور گذرانده‌اند.

اهداف

قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران در حکومت پهلوی، ایده تشکیل یک دانشگاه اسلامی در مباحثه‌های روحانیونی چون مرتضی مطهری، محمد بهشتی، محمد جواد باهنر، محمد رضا مهدوی کنی و سید محمود طالقانی و دیگران تشکیل شد. که بعد از انقلاب زمینه انجام این اندیشه هموار گشت تا نهایتاً در سال ۱۳۶۱ و در حین اجرای انقلاب فرهنگی تاسیس شد.

هدف از تاسیس دانشگاه امام صادق، فراهم آوردن محیطی به منظور تحقیق حول علوم اجتماعی و انسانی با توجه به مبانی اسلامی و در کنار آن تربیت اشخاص متخصص و متعهد برای حل مسائل مبتلا به کشور پس از انقلاب ۱۳۵۷ بود. پس از ملاقات مسئولین، استادان و دانشجویان دانشگاه با رهبر جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۴ و تاکید وی بر این که وظیفه این دانشگاه تولید علم است، اهداف دانشگاه تغییر محسوسی کرد، تا جایی که شعار «تربیت اسلامی و مرجعیت علمی» به عنوان شعار دانشگاه انتخاب شد. در سال ۱۳۹۳، این شعار به شعار کوتاه‌تر «دانشگاه اسلامی مرجع» تغییر کرد. 

اعضای هیئت موسس دانشگاه:

محمدرضا مهدوی کنی، سید علی خامنه‌ای، محمد امامی کاشانی، ابراهیم امینی، محمدعلی نوید، سید رحیم خانیان، حسینعلی منتظری، نوری همدانی، معینی، محمد یزدی و اسرافیلیان بودند. مطابق با اساسنامه اولیه دانشگاه، حسینعلی منتظری، ریاست عالیه این دانشگاه را بر عهده داشت اما پس از ماجرای خلع وی از جانشینی رهبر انقلاب اسلامی، از این سمت استعفا داد و مسوولیت هیئت امنا بر عهده محمدرضا مهدوی کنی گذاشته شد و وی به همراه تنی چند از اعضای هیئت موسس هیئت امناء جامعه‌الامام الصادق را بر عهده گرفت.

همچنین دیگر اعضای هیئت امنای این دانشگاه علی مشکینی و محمدرضا مهدوی کنی بوده‌اند که به ترتیب در سال‌های ۱۳۸۷ و ۱۳۹۳ فوت کرده‌اند.

در سال ۱۳۹۴ با دستور سید علی خامنه‌ای اعضای هیئت امنای جدید به صورت زیر انتخاب شدند: محمدباقر باقری کنی، صادق آملی لاریجانی، سید احمد علم‌الهدی، محمدسعید مهدوی کنی، احمد واعظی، سید عباس موسویان، سیدمصطفی میرلوحی، عباس حقانی، سید علا میرمحمدصادقی، علی رضائیان و محمدهادی همایون.

دانشکده های دانشگاه امام صادق (ع):

دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی
دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد
دانشکده معارف اسلامی و مدیریت
دانشکده معارف اسلامی و الهیات
دانشکده معارف اسلامی و حقوق
دانشکده معارف اسلامی و ارتباطات 

دانشگاه امام صادق(ع) واحد خواهران

واحد خواهران دانشگاه امام صادق(ع) در سال 69 با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت به منظور تعلیم، تربیت و رشد زنان جوان به عنوان محقق و مبلغ، فعالیت های خود را آغاز کرد.

این واحد آموزشی در مجموعه ای مجزا از فضای آموزشی برادران قرار دارد و اولین مجموعه  دانشگاهی است که همه بخشهای آن اعم از بخشهای آموزشی، پژوهشی و اداری توسط خواهران اداره می شود.

در ابتدای امر، واحد خواهران دانشگاه امام صادق(ع) در دو رشته "زبان و ادبیات عرب" و "الهیات" در مقطع کارشناسی اقدام به پذیرش دانشجو کرد. از سال 81 در سه رشته زبان و ادبات عرب، الهیات و معارف اسلامی(با دو گرایش فقه و حقوق اسلامی، فلسفه و کلام اسلامی) و حقوق در مقطع کارشناسی دانشجو می پذیرد.

شایان ذکر است که مجموعه واحدهای مقطع کارشناسی خواهران در رشته های مختلف بین 155 تا 160 واحد است. واحدهای درسی این رشته ها مطابق با رشته های مشابه در سایر دانشگاه‌هاست. ولی 20 تا 25 واحد اضافه بر آنها شامل زبان خارجی، کامپیوتر و دروس معارف اسلامی به دانشجویان ارایه می شود.

مدت تحصیل در این واحد آموزشی 9 نیم سال آموزشی است و تاکنون 43 درصد از خواهران دانش آموخته در آزمونهای کارشناسی ارشد مراکز آموزشی عالی پذیرفته شده اند.

پذبرش دانشجو

از ویژگی‌های این دانشگاه شیوه گزینش داوطلبان تحصیل در این دانشگاه است. پس از عبور از مرحله آزمون کتبی که از راه کنکور سراسری صورت می‌پذیرد، واحد گزینش دانشگاه با توجه به معیارهای دینی، علمی، اخلاقی و سیاسی اقدام به گزینش دانشجویان می‌نماید. این مرحله از گزینش، علاوه بر مصاحبه حضوری، شامل تحقیق میدانی از محل سکونت داوطلب و بررسی سوابق سیاسی، فرهنگی و اجتماعی وی نیز می‌شود.

به‌طور کلی گزینش دانشگاه، سه معیار را در پذیرش دانشجو لحاظ می‌کند:

معیار علمی: دانشجویانی شرط حضور در مرحله مصاحبه را می‌یابند که مدرک پیش دانشگاهی در هرسه رشته اصلی کنکور را داشته و در آزمون کنکور سراسری رتبه نسبتاً خوب کسب کنند.

معیار مصاحبه: دانشجویانی که معیار علمی را داشته، به مصاحبه حضوری در دانشگاه دعوت می‌شوند، در این مرحله از گزینش؛ توان علمی (زبان عربی و انگلیسی و دروس عمومی)، اطلاعات دینی و اطلاعات سیاسی داوطلب سنجیده می‌شود.

معیار تحقیقات محلی: پرونده داوطلب، پس از کسب نمره قبولی در مصاحبه، وارد جریان تحقیقات محلی می‌شود؛ که پس از بررسی این سه معیار، یک نمره کلی به هر داوطلب تعلق می‌گیرد که آن نمره، ملاک نهایی پذیرش دانشجو قرار خواهد گرفت.

ویژگی ها و برنامه های آموزشی دانشگاه امام صادق (ع)

در این دانشگاه صلاحیت های اخلاقی و اعتقادی مقدم بر صلاحیت های علمی محض است؛ لذا ارزش های معنوی و دینی در کنار استعداد بالای تحصیلی، اصلی ترین شرط پذیرش در این مرکز علمی است.

دانشگاه امام صادق به منظور فراهم کردن فضای مناسب انتخاب آگاهانه پذیرفته شدگان همه ساله یک اردوی پیش دانشگاهی برگزار می کند تا دانشجویان ضمن گفت‌وگو با مسئولان و استادان دانشگاه، از نزدیک با شرایط و نحوه تحصیل در این دانشگاه آشنا شوند.

دانشجویان این دانشگاه در کنار مباحث علمی ملزم به فراگیری جدی زبان‌های انگلیسی یا فرانسوی و عربی بسته به رشته تحصیلی خود هستند.

گفتنی است در رشته معارف اسلامی و حقوق به زبان های انگلیسی، زبان فرانسه تدریس می شود. نتایج درخشان کارهای علمی و تبلیغی بعضی از دانشجویان در خارج از کشور گواه تلاش مستمر و موفقیت آمیز  در این زمینه است.

همچنین مرکز تحقیقات دانشگاه در زمینه های گوناگون علوم انسانی فعالیت قابل توجهی دارد و زمینه های مساعدی برای فعالیت پژوهشی دانشگاه فراهم آورده است.

به اذعان بسیاری از صاحب نظران ایجاد رشته های ترکیبی همچون " معارف اسلامی  و حقوق " و یا " معارف اسلامی و مدیریت " به اعتبار و کارآیی بالایی در زمینه علوم انسانی افزوده شده است. در این زمینه دانشگاه با استفاده از استادان برجسته کشور به طور تمام وقت و پاره وقت به غنای هرچه بیش تر آموزش می افزاید.

از ابتدای تاسیس دانشگاه، بخش قابل توجهی از مجموعه دروس کلیه رشته‌های دانشگاه به دروس حوزوی و معارف اسلامی اختصاص یافت. یعنی کلیه دانشجویان این دانشگاه علاوه بر دروس تخصصی رشته‌های خود، درس‌هایی همچون قواعد عربی، فقه، اصول فقه، تدبر و تفسیردر قرآن کریم، فلسفه، اخلاق، اندیشه اسلامی (با محوریت کتب مرتضی مطهری) را نیز می‌خوانند.

وجود این واحدها، باعث کاهش دروس تخصصی رشته‌های دانشگاه نشده‌است بلکه با توجه به این مسئله، در مجموع حجم دروس تدریس شده در دانشگاه به‌طور معمول حدود هشتاد واحد از رشته‌های مشابه در دیگر دانشگاه‌ها بیشتر است. بر این اساس تمام رشته‌های این دانشگاه دارای رویکرد تلفیقی میان‌رشته‌ای(Interdisciplinary) هستند که در آن‌ها تلاش می‌شود میان معارف اسلامی و یک دانش تخصصی در حوزه علوم انسانی تلفیق صورت پذیرد.
به همین علت نام تمامی رشته‌های دانشگاه با عنوان معارف اسلامی آغاز می‌شود: «معارف اسلامی و اقتصاد»، «معارف اسلامی و مدیریت»، «معارف اسلامی و حقوق» و … این نوع طراحی رشته‌ها با این هدف صورت پذیرفته‌است که دانش‌آموختگان این رشته‌ها نهایتاً افرادی باشند که با استفاده از علوم روز و زبان جدید و با آگاهی از مبانی معارف دینی در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی گام بردارند و با عرضه پرسش‌های جدید بشر به متون و زیربناهای دینی، پاسخ‌هایی درخور بیابند.

این دانشگاه تعهدی از بابت ارائه شغل مناسب به دانشجویانش نمی‌دهد، گرچه به علت غیرانتفاعی بودن دانشگاه و در عین حال عدم دریافت شهریه از دانشجویان، در صورت صلاحدید دانشگاه، فارغ‌التحصیلان ملزم به پذیرش شغل پیشنهادی دانشگاه خواهند بود. با این حال، چنین الزامی عملاً رخ نمی‌دهد.

مقررات آموزشی و انضباطی در این دانشگاه، خصوصاً پردیس خواهران آن، به صورت بسیار جدی، دقیق و سختگیرانه اجرا می‌شود.

محل تحصیل آقایان و بانوان در این دانشگاه کاملاً مجزا و متفاوت است. قدسیه سرخه ای همسر رئیس سابق دانشگاه، ریاست پردیس خواهران این دانشگاه را بر عهده دارد.

دانش آموختگان مرد از امتیاز کارشناسی ارشد به صورت پیوسته در تمام رشته‌ها برخوردارند که با یک آزمون داخلی از مقطع کارشناسی به ارشد وارد می‌شوند. در مقابل در پردیس خواهران، رشته‌های کارشناسی ارشد به شکل غیرپیوسته و از طریق آزمون سراسری کارشناسی ارشد به جذب دانشجو می‌پردازند. در این دانشگاه برخلاف عرف دیگر برخی دانشگاه‌ها جهت سکونت دانشجویان در اقامتگاه‌ها از دانشجویان هزینه‌ای دریافت نمی‌شود و استفاده از آن رایگان است. همچنین در این دانشگاه به دلیل حجم زیاد دروس به همه دانشجویان حتی دانشجویان بومی (تهرانی) اقامتگاه تعلق می‌گیرد تا از اتلاف وقت آنان جهت رفت‌وآمدهای غیرضروری جلوگیری شده و علاوه بر آن شرایط انجام مباحثه و جلسات حل تمرین فراهم آید.

کانون های دانشجویی فعال

این دانشگاه دارای ۹ انجمن علمی‌دانشجویی فعال می‌باشد که شورای مدیریت آن‌ها از طریق انتخابات برگزیده می‌شوند:

1- انجمن علمی‌دانشجویی الهیات - معارف اسلامی و ارشاد

2- انجمن علمی‌دانشجویی معارف اسلامی و حقوق

3- انجمن علمی‌دانشجویی معارف اسلامی و علوم سیاسی

4- انجمن علمی‌دانشجویی معارف اسلامی و مدیریت

5- انجمن علمی‌دانشجویی معارف اسلامی و اقتصاد

6- انجمن علمی‌دانشجویی معارف اسلامی - فرهنگ و ارتباطات

7- انجمن علمی دانشجویی - حوزوی دانشگاه امام صادق (ع)

8- انجمن علمی‌دانشجویی زبان عربی

9- انجمن علمی‌دانشجویی زبان‌های خارجی.

این دانشگاه دارای ۷ کانون فعال به شرح ذیل می‌باشد؛

1- بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع)،

2- دفتر مطالعات دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق (ع)

3- دفتر مطالعات رونق تولید

4- دفتر اعزام مبلغ،

5- دارالقرآن کریم

6- کانون هلال احمر

7- میعادگاه مصباح (ویژه دانشجویان ورودی جدید)

دفتر اعزام مبلغ بیشتر به فعالیت‌های فکری و برگزاری اردوهای جهادی با محوریت تبلیغ سبک زندگی اسلامی و معارف دینی می‌پردازد. به عنوان یکی از ویژگی‌های برجسته کلیه کانون‌ها، تشکل‌ها و انجمن‌های علمی این دانشگاه می‌توان به برگزاری دوره‌هایی بسیار ویژه در ایام تابستان اشاره کرد که از جمله این دوره‌ها می‌توان به دوره والعصر، مدرسه تابستانه دعوت، دوره اقتصاددان بصیر، دوره‌های تابستانه زبان‌های خارجی (شامل انگلیسی، عربی و فرانسه)، دوره‌های حسابداری، مدیریت، منابع انسانی، بازاریابی، کسب‌کار، بانکداری اسلامی و… اشاره کرد که برخی از آن‌ها باتوجه به محتوای آموزشی و استادان مدعو در نوع خود بی‌نظیر هستند. در طول سال تحصیلی نیز با میانگین هفتگی بیش از ۱۲ برنامه فعال (در مجموع بیش از ۲۰ ساعت در هفته) در کنار کلاس‌های مستمر آموزشی فوق‌برنامه (نظیر کلاس‌ها و کارگاه‌های حقوقی طرح جامع آموزشی میزان، طرح جامع آموزشی-پژوهشی ققنوس، کلاس‌های زبان‌های خارجی و…)، رقابت‌های علمی (المپیاد علمی آقای دیپلمات، دادگاه مجازی  و…) و کارگاه‌های تخصصی مهارت‌افزایی (در مجموع بیش از ۴۰۰ ساعت آموزشی از پیش برنامه‌ریزی شده در هفته؛ انجمن علمی‌دانشجویی زبان‌های خارجی برگزارکننده تقریباً یک‌سوم این برنامه‌هاست)، کانون‌های دانشجویی این دانشگاه از بالاترین میزان سرانه ارائه خدمات آموزشی در بین کانون‌های دانشجویی دانشگاه‌های ایران برخوردار هستند.

کانون هلال احمر نیز در سال تحصیلی ۱۳۹۷–۱۳۹۶ آغاز به فعالیت کرده و به‌همراه اداره مشاوره و هدایت تحصیلی معاونت دانشجویی که دارای افتخارات متعدد در سطح ملی است با برگزاری دوره‌های کمک‌های اولیه، امداد و نجات و حضور در مناطق زلزله زده در جهت امدادرسانی به خوبی شناخته شده‌است و امید است در سال‌های آتی بتواند کارگروه‌های تخصصی خود را تشکیل دهد.

در کنار تمامی موارد فوق اداره امور فرهنگی در طی سالیان اخیر اقدام به ساماندهی و فعال‌سازی هرچه بهتر مجامع استانی دانشجویان کرده‌است. از دیگر فعالیت‌های اداره امور فرهنگی در راستای تقویت مجامع استانی دانشجویان و همکاری با فرهیختگان فرهنگی-هنری نیز می‌توان به برگزاری نخستین جشنواره ارمغان ایران زمین در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷درکنار برگزاری دو دوره متوالی جشنواره درون دانشگاهی حرکت «ویژه تشکل‌های علمی‌دانشجویی» اشاره کرد.