مهدی نوایی نوازنده، مدرس بود. درش «علی اکبر» مردی اهل علم و ادب بود. مهدی نوایی تا ۱۵ سالگی،خواندن و نوشتن، علوم و ادبیات را در مکتب فراگرفت و خوشنویسی را نیز آموخت. او که از کودکی به موسیقی گرایش داشت، نواختنِ ساز «نی» را نزد «موسی خان نی نواز» آغاز کرد و پس از مدتی در کلاسِ نایب اسدالله حاضر شد و تا پایان عمرِ نایب اسدالله از وی بهره برد. پس از درگذشتِ «نایب» نیز از آموزشِ «عبدالخالق» که از شاگردان برجسته نایب اسدالله بود استفاده کرد.
او در سال های ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۷ چند صفحه به شکل تک نوازی و هم نوازی با هنرمندانی همچون ابوالحسن صبا و درویش خان ضبط نمود. از وی هم چنین چند تک نوازی و هم نوازی با آواز پروانه و سه تار عبدالله دادور (قوام السلطان) باقی مانده است. حسین یاوری اصفهانی و حسن کسایی از جمله شاگردان مهدی نوایی بوده اند.او شعر نیز می سرود. مرثیه درگذشت «حسین شهناز» از اشعار اوست.